بیماران دیابتی

رژیم بیماران دیابتی چیست؟

رژیم افراد مبتلا به دیابت یک برنامه غذایی سالم است که به کنترل قندخون کمک می کند. رژیم دیابتی به معنی مصرف غذاهای سالم با مقادیر متوسط در وعده های منظم است. رژیم غذایی برای افراد دیابتی حاوی مواد مغذی و مواد کم چرب و کم کالری می باشد. در این رژیم مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات کامل توصیه می شود. در واقع این رژیم غذایی بهترین برنامه غذایی برای همه افراد می باشد. 

 

دیابت

 

هدف از رژیم غذایی برای افراد دیابتی چیست؟

درصورتی که مبتلا به دیابت هستید و یا در مرحله پیش دیابت قرار دارید، باید به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا بتوانید از یک برنامه غذایی سالم بهره مند شوید. این برنامه به کنترل قند خون، کاهش وزن و کنترل عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی، بالارفتن فشارخون و چربی کمک می کند. با مصرف کالری و چربی زیاد، سطح قندخون بشدت بالا می رود. اگر قندخون کنترل نشود، مشکلات جدی را بوجود می آورد که از جمله می توان به افزایش سطح قندخون یا هایپرگلیسیما و عوارض بلندمدت آن یعنی آسیب به سیستم عصب، کلیه و قلب اشاره کرد. با مصرف غذاهای سالم می توان سطح قندخون را ثابت نگه داشت. در افراد مبتلا به دیابت نوع 2، کاهش وزن به کنترل قندخون کمک می کند. در صورت نیاز به کاهش وزن باید از یک رژیم غذایی سالم و مغذی استفاده کرد، رژیم دیابتی به معنی 3 نوبت مصرف مواد غذایی در ساعات منظم می باشد. این روش به استفاده بهتر از انسولین و تولید آن در بدن کمک می کند. کارشناس تغذیه می تواند با توجه به سلامت، سلیقه و سبک زندگی، یک برنامه غذایی را در اختیار این بیماران قرار دهد و روش های تغییر و بهبود عادات غذایی را همراه با کاهش وزن و انجام فعالیت بدنی توصیه نماید. 

 

چه غذاهایی برای دیابتی ها مناسب است

رژیم دیابتی متشکل از موارد زیر می باشد:

  • کربوهیدرات های سالم: قندها (کربوهیدرات های ساده) و نشاسته ( کربوهیدرات مرکب) به گلوکز تجزیه می شوند. بنابراین از کربوهیدرات های سالم مثل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات اعم از لوبیا، نخود و عدس و همچنین از محصولات لبنی کم چرب استفاده کنید.
  • غذاهای غنی از فیبر: فیبر در همه غذاهای گیاهی یافت می شود و به جذب مواد غذایی و کنترل سطح قندخون کمک می کند. غذاهای غنی از فیبر شامل سبزیجات، میوه ها، مغزها، حبوبات ( لوبیا، نخود و عدس) و آرد سبوس دار می باشد.
  • حداقل دوبار در هفته ماهی بخورید. ماهی جایگزین خوبی برای گوشت های پرچرب است. ماهی های چرب، تن و هالیبوت نسبت به گوشت گوسفند و سایر ماکیان کم چرب بوده و درصد چربی اشباع شده و کلسترول آنها کمتر است. ماهی های سالمون، تن، ساردین و ماکروماهی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 می باشند که موجب حفظ سلامت قلب شده و از افزایش چربی خون بنام تری گلیسرید جلوگیری می کنند. از مصرف ماهی های سرخ شده، کف ماهی، شمشیرماهی و ماکروماهی بدلیل داشتن مقدار زیادی جیوه خودداری کنید.
  • چربی های خوب: غذاهای حاوی چربی های غیراشباع یگانه و چندگانه به کاهش سطح کلسترول کمک می کنند. این غذاها شامل آواکادو، بادام، گردو، زیتون، کانولا، روغن زیتون و روغن بادام زمینی هستند البته نباید در مصرف این مواد غذایی افراط کرد زیرا همه چربی ها کالری بالایی دارند.

 

دیابت

 

افرادی دیابتی چه غذاهایی نباید بخورند

افراد دیابتی بدلیل داشتن شریان های مسدود، بیشتر در معرض بیماری قلبی و سکته هستند لذا به این افراد توصیه می شود که از خوردن این مواد غذایی پرهیز کنند:

  • چربی های اشباع: فراورده های لبنی پرچرب و پروتئین های حیوانی مثل گوشت گوساله، هات داگ، انواع سس و بیکن حاوی چربی اشباع هستند
  • چربی ترانس: این نوع چربی در اسنک ها، غذاهای پخته شده، مارگارین ها یافت می شوند. از خوردن این چربی ها اجتناب کنید.
  • کلسترول: فرآورده های لبنی پرچرب و پروتئین های حیوانی پرچرب مثل زرده تخم مرغ، جگر و سایر گوشت ها منبع کلسترول هستند بنابراین به این افراد توصیه می شود که روزانه فقط 200 میلی گرم از این مواد را مصرف کنند.
  • سدیم: مصرف 2300 میلی گرم سدیم در روز مجاز می باشد. اگر مبتلا به فشار خون هستید، این مقدار را باید به کمتر از 1500 میلی گرم برسانید.

 

دیابت

 

چه برنامه غذایی برای افراد دیابتی مناسب است

افراد دیابتی با استفاده از روش های مختلف و یک رژیم غذایی مناسب می توانند میزان قندخون را متعادل نگه دارند. برخی از این روش ها عبارتند از:

  • بشقاب: انجمن دیابت امریکا 5 مرحله را در برنامه غذایی پیشنهاد می دهد و عمدتا بر مصرف سبزیجات تاکید می کند. به توصیه این انجمن، افراد دیابتی باید نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته ای مثل اسفناج، هویج و گوجه فرنگی پر کنند و نیم دیگر را به یک نوع پروتئین مثل ماهی تن یا گوشت کم چرب اختصاص دهند و مابقی بشقاب را با غلات کامل یا غذای نشاسته ای پر کنند. این افراد می توانند از میوه، لبنیات، آب، چای شیرین نشده یا قهوه استفاده کنند.
  • شمردن کربوهیدرات: از آنجایی که کربوهیدرات به گلوکز تجزیه می شود لذا این مواد بیشترین تاثیر را بر سطح قندخون دارند. برای کنترل قندخون، هر روز همان مقدار کربوهیدرات را در فواصل منظم استفاده کنید بخصوص اگر داروی دیابت یا انسولین مصرف می کنید. با کمک متخصص تغذیه می توانید با شیوه اندازه گیری مواد غذایی و میزان کربوهیدرات موجود آشنا شوید. درصورت استفاده از انسولین می توانید مقدار کربوهیدرات موجود در مواد غذایی یا اسنک ها را بشمارید و دوز انسولین را متعادل نگه دارید.
  • لیست جایگزینی: متخصص تغذیه لیستی از مواد غذایی و اسنک ها را در اختیار شما قرار میدهد. این لیست براساس گروه غذایی یعنی کربوهیدرات، پروتئین ها و چربی ها مرتب شده است. مشاور تغذیه یکی از گروه های غذایی را به عنوان گزینه به شما پیشنهاد می دهد. این گزینه شامل مصرف مقدار مساوی از کربوهیدرات، پروتئین و چربی و کالری است که تاثیر مشابهی بر قندخون دارند. بنابراین فرد دیابتی می تواند نصف ذرت کامل یا یک سوم فنجان از پاستا را که جایگزین مواد نشاسته ای است، استفاده کند.
  • شاخص گلیسمی: برخی افراد دیابتی از شاخص گلیسمی برای انتخاب مواد غذایی بویژه کربوهیدرات استفاده می کنند. این روش به آنها در اولویت بندی غذاهای حاوی کربوهیدرات و تاثیر آنها بر میزان قندخون کمک می کند. اما توصیه می شود که با متخصص تغذیه در مورد این روش مشورت کنید.

 

دیابت

 

نمونه ای از وعده های غذایی یک فرد دیابتی:

زمان برنامه ریزی وعده های غذایی باید به اندازه مواد و سطح فعالیت فرد نیز توجه شود. در زیر نمونه ای از منوی غذا برای فردی که نیازمند 1200 تا 1600 کالری است را توضیح می دهیم:

  • صبحانه: نان سبوس دار( یک تیکه متوسط) با دو قاشق چایخوری ژله، نصف فنجان غلات خرد شده با یک فنجان شیر کم چرب، یک قطعه میوه و مقداری قهوه.
  • ناهار: نان مخلوط شده با پنیر و سبزیجات. یک عدد سیب متوسط با 2 قاشق غذاخوری کره بادام، آب
  • شام: ماهی سالمون، یک و نیم قاشق چایخوری روغن سبزیجات، یک عدد سیب زمینی پخته شده کوچک، یک و نیم فنجان هویج، سالاد حاوی یک و نیم فنجان اسفناج، نصف یک گوجه فرنگی، یک چهارم فلفل دلمه ای خرد شده، 2 قاشق چایخوری روغن زیتون، یک و نیم قاشق چایخوری سرکه، چای سرد شیرین نشده
  • اسنک: دو و نیم فنجان پاپ کورن یا یک عدد پرتقال با نصف فنجان پنیر کم چرب

 

نکات غذایی برای افراد مبتلا به  دیابت

استفاده از یک برنامه غذایی سالم بهترین راه برای کنترل و متعادل نگاه داشتن سطح قندخون و جلوگیری از عوارض دیابت می باشد. درصورت نیاز به کاهش وزن باید از این برنامه غذایی استفاده کنید.

رژیم دیابتی غیر از کنترل دیابت، فواید دیگری نیز دارد. از آنجایی که در این رژیم مصرف میوه، سبزیجات و فیبر توصیه می شود لذا خطر وقوع بیماری های قلبی-عروقی و انواع سرطان به حداقل می رسد. همچنین مصرف فراورده های لبنی کم چرب می تواند از وقوع کاهش تراکم استخوان جلوگیری نماید. اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، با مراجعه به پزشک متخصص یا مشاوره تغذیه می توانید دستور یک برنامه غذایی سالم را از آنها بخواهید. با مصرف غذاهای سالم می توانید سطح قندخون را کنترل کرده و آن را به حالت تعادل نگه دارید و اگر از رژیم غذایی تبعیت نکنید، دچار نوسان قندخون و امراض بیشتری خواهید شد.  

برای مطالعه مقالات بیشتر>>>>اینجا کلیک کنید.

 

دیدگاه‌ها

افزودن دیدگاه جدید